Baanlimieten uitgelegd: Wat zijn het en waarom zijn ze belangrijk?

Als je wel eens op televisie naar de Formule 1 kijkt hoor je ongetwijfeld de term 'baanlimieten' regelmatig voorbij komen. Maar wat betekent dit precies en waarom is het belangrijk? We leggen het uit.

De baanlimiet, of track limit in het Engels, is de witte lijn die de rand van het circuit definieert. Het geeft dus het einde van het speelveld aan, maar is daarnaast ook een belangrijke veiligheidsmaatregel. Als er geen baanlimieten zouden zijn, zouden de coureurs in theorie namelijk gebruik kunnen maken van alle geasfalteerde uitloopstroken die tegenwoordig gebruikelijk zijn rondom de moderne Formule 1-circuits, om een snellere route van start naar finish te vinden. Dit klinkt misschien als iets dat vrij eenvoudig te controleren is voor de wedstrijdleiding, maar zoals wel vaker in de Formule 1, ligt het wat gecompliceerder.

In feite is het zo dat een coureur volgens de reglementen de baanlimieten heeft overschreden als hij met alle vier de wielen van zijn auto over deze lijn is gegaan. Tegenwoordig gaat het hierbij meestal om de witte lijn, maar in het verleden werd ook vaak de kerbstone - de gekleurde stoprand naast het circuit - gebruikt om de grens aan te geven. Als een coureur over deze limieten gaat op een punt van de baan waarvan de wedstrijdleiding denkt dat er een voordeel uit kan worden gehaald, bijvoorbeeld als een coureur met meer snelheid de bocht uit kan komen door over de witte lijn te gaan, kunnen er waarschuwingen en vervolgens straffen worden opgelegd.

Hoe worden baanlimieten bepaald en gehandhaafd?

De baanlimieten verschillen per race en zijn afhankelijk van de lay-out van de baan. De FIA bepaalt deze grenzen voordat het raceweekend van start gaat. De stewards handhaven gedurende het hele weekend of de coureurs zich aan deze limieten houden, ook tijdens de vrije trainingen, maar de focus ligt logischerwijs met name op de kwalificatie en de race. Coureurs doen regelmatig hun beklag over deze baanlimieten. Zo wordt er - zoals het een coureur betaamt - vaak met vingers gewezen als een collega over deze lijnen heengaat, terwijl ze volop voor hun eigen onschuld pleiten als het verhaal wordt omgedraaid.

Maar er klinkt ook regelmatig kritiek op een ander vlak: de coureurs en de teams vinden dat het lang niet altijd duidelijk is waar de baanlimieten liggen, en ook dat het soms simpelweg onmogelijk is om op bepaalde stukken binnen de witte lijnen te blijven. Max Verstappen is één van de rijders die zich hier regelmatig over heeft uitgesproken: "Het klinkt heel makkelijk, maar dat is het niet", vertelde hij bijvoorbeeld na de Grand Prix van Oostenrijk in 2022. "Bijvoorbeeld als je heel snel door een bocht gaat terwijl je soms geen zicht hebt. Of als je wat meer onderstuur hebt en de banden slijten ga je vaak wat sneller over de witte lijn. Maar win je dan ook echt tijd? Misschien wel, misschien niet."

Welke straffen worden er uitgedeeld voor het overschrijden van de baanlimieten?

De straffen voor het overschrijden van de baanlimieten verschillen per sessie. Daarnaast zijn ze afhankelijk van het circuit en het stuk van het circuit waar de overtreding wordt begaan. In de vrije trainingen en de kwalificatie resulteert deze overtreding in het schrappen van de rondetijd. Als een coureur in de laatste bocht over de limieten gaat, kan het ook zijn dat de rondetijd voor de hierop volgende ronde wordt geschrapt. Dit omdat een coureur dan met meer snelheid over start/finish komt, en dus tijdwinst boekt in zijn volgende ronde.

Tijdens de races zijn de regels iets soepeler. Een coureur krijgt eerst twee keer een waarschuwing voor het overschrijden van de baanlimieten, bij de derde keer krijgt hij een zwart-witte vlag te zien. Dit betekent dat de eerstvolgende keer dat hij buiten de baan gaat, er een straf volgt. In de meeste gevallen is dit een tijdstraf van vijf seconden. Dit overkwam bijvoorbeeld Lando Norris en Sebastian Vettel tijdens de Grand Prix van Oostenrijk afgelopen jaar, terwijl Yuki Tsunoda hetzelfde lot onderging tijdens de Grand Prix van Emilia Romagna in 2021.

Ga je hierna nog een keer buiten de witte lijnen, dan volgt er een tijdstraf van tien seconden. Dit overkwam Nico Hülkenberg tijdens de Grand Prix van Bahrein dit seizoen, waarin hij zijn rentree maakte in de sport. Dit was meteen de zwaarste straf ooit uitgedeeld voor baanlimieten. Als een coureur keer op keer de baanlimieten blijft overschrijden volgt er in theorie op een gegeven moment diskwalificatie, al komt dit in de praktijk eigenlijk nooit voor.

Welke circuits leveren de meeste tijdstraffen op en waarom?

De Red Bull Ring in Oostenrijk is het meest berucht als het aankomt op baanlimieten. Zo werden er tijdens het raceweekend in 2022 maar liefst 64 waarschuwingen uitgedeeld. Ook waren er wat zorgen dat de wijzigingen aan het Jeddah Corniche Circuit voor de Grand Prix van Saoedi-Arabië dit jaar zouden resulteren in problemen met de baanlimieten, maar dit bleek in de praktijk enorm mee te vallen.

Williams-coureur Logan Sargeant uitte echter wel zijn onvrede. Hij was van mening dat de regels anders werden toegepast in de trainingen dan in de kwalificatie, wat erin zou hebben geresulteerd dat hij niet door Q1 wist te komen: "Volgens mij heb ik mijn linker voorband op de verf gezet bij de ingang van de pits. Het is frustrerend omdat er het hele weekend geen controle is geweest op de baanlimieten, en dan hebben we geen referentie voor de kwalificatie. Ik doe wat ik het hele weekend heb gedaan en ineens wordt de tijd verwijderd."