F1-woordenboek: veelgebruikte termen die je (misschien) nog niet kent

De Formule 1 is een technische sport, en daar horen logischerwijs veel technische termen bij. Voor relatief nieuwe kijkers is het echter niet altijd duidelijk waar over gesproken wordt. De hoogste tijd om een aantal van de meest gebruikelijke, maar niet bekendste termen op een rijtje te zetten.

De basis Formule 1-kennis is vaak al snel gelegd. Als je wel eens races met je vrienden of familie hebt gekeken, ben je waarschijnlijk wel op de hoogte van wat DRS betekent, wat een Safety Car is of waarom een coureur voor een undercut moet gaan. Er zijn echter ook een aantal veelgebruikte termen die bij een deel van het grote publiek nog wat minder bekend zijn, zoals bijvoorbeeld de brake bias of een tankslapper. In dit artikel zetten we er een aantal op een rijtje.

Marbles
Marbles zijn kleine stukjes rubber die tijdens het rijden - met name in de bochten - van de banden slijten. Deze stapelen zich op naast de racelijn, omdat hier doorgaans geen auto's rijden. Het kan riskant zijn om hier tijdens een race overheen te rijden, omdat de banden hierdoor geen goed contact met het asfalt kunnen maken, waardoor je grip verliest. Na het vallen van de vlag rijden de coureurs er echter vaak juist bewust overheen, om zo nog wat extra gewicht op te pikken om er zeker van te zijn dat de auto aan het minimum gewicht voldoet.

Bottoming
Met name met de hedendaagse Formule 1-auto's en het bijbehorende gestuiter, hoor je op televisie vaak iemand 'bottoming' zeggen. Dit is het moment waarop de onderkant van de auto het asfalt raakt. Dit kan bijvoorbeeld komen door een plotselinge verhoging van de baan, of - vandaag de dag - door het grondeffect. In combinatie met de titanium blokjes over de vloer zorgt dit voor de vonkenregen die je soms ziet.

Graining
Graining wordt vaak gezien als slijtage van de band, maar het ligt iets complexer. Graining treedt op als het karkas van een band koud is, terwijl de temperatuur van het oppervlak wel oploopt. Hierdoor buigt de band als het ware naar binnen, waardoor het rubber afbrokkelt en vervolgens op het oppervlak van de band blijft plakken. Hierdoor verlies je grip.

Backmarker
Een backmarker is simpelweg een coureur die op een flinke achterstand achter de rest van het veld aanrijdt. Deze coureurs worden vaak tijdens een race op een ronde achterstand gezet door de wat snellere auto's.

Flatspot
Een flatspot ontstaat als een coureur zich verremd met één of allebei zijn voorwielen, waardoor deze als het ware stilstaand over het circuit worden getrokken. Hierdoor ontstaat er een plat stuk op de band, wat de snelheid alles behalve ten goede komt. Een flatspot kan ook op de achterbanden ontstaan, bijvoorbeeld na een forse spin of als alle vier de wielen blokkeren tijdens het remmen.

Brake Bias
Als een coureur op zijn rempedaal trapt, treden alle vier de remmen in werking om de auto te vertragen. Een coureur kan de effectiviteit van de voorremmen in vergelijking met de achterremmen echter aanpassen door de brake bias te verschuiven. Onder natte omstandigheden wil je bijvoorbeeld meer spanning op de achterremmen, om te voorkomen dat de voorkant blokkeert. Coureurs passen de bias ook tijdens de race aan vanwege factoren zoals weinig brandstof en bandenslijtage.

Tankslapper
"Zow! Dat was een ouderwetse tankslapper!", heb je ongetwijfeld eens een commentator horen zeggen. Dit is het moment waarop de achterkant van een auto plotseling uitbreekt, waardoor een coureur in een split second moet reageren om zijn koets op de baan te houden. Hier komt echter ook wel eens bij kijken dat een coureur overcorrigeert, bijvoorbeeld door het stuur te hard naar rechts te trekken, en zodoende alsnog van de baan raakt.

Camber
Camber is de hoek waarop een band naar de auto toe helt of juist van de auto afbuigt, ten opzichte van de verticale as. Als je via een onboard-camera met een coureur meekijkt, kan je vaak goed zien dat de voorbanden iets naar binnen of juist naar buiten lijken te staan. Deze staan nooit recht onder de auto. Als een coureur door een bocht rijdt komen de banden recht te staan, waardoor de auto optimale grip heeft. Op het rechte stuk heeft een Formule 1-auto dus nooit maximale grip.

Delta tijd
De 'delta' is een term die wordt gebruikt om het verschil tussen twee verschillende ronden of twee verschillende auto's aan te geven. Zo is er bijvoorbeeld vaak een negatieve delta tussen de snelste rondetijd van een coureur in de eerste vrije training en zijn snelste rondetijd in de kwalificatie, omdat hij daar met weinig brandstof en nieuwe banden rijdt.

Parc ferme
Parc ferme is als het ware een soort afgeschermde parkeerplaats waar coureurs hun auto's na de kwalificatie en de race moeten neerzetten, zodat er niet meer aan gesleuteld kan worden buiten de hiervoor bedoelde tijdvakken. De teams mogen op dit moment niets meer aan de auto's veranderen, tenzij er in overleg een steward bij aanwezig is.

Powertrain
Hiermee wordt het volledige motorische systeem waarmee een Formule 1-auto van vermogen wordt voorzien bedoeld. Het bestaat uit de motor, het Energy Recovery System (ERS) en de batterijopslag. Het wordt ook wel eens de power unit (krachtbron) genoemd.

Monocoque
De monocoque is als het ware de badkuip waar een coureur in zit tijdens het rijden, waar de cockpit in is bevestigd. Achter hem is de motor gemonteerd, en aan beide voorzijden zit de voorophanging.

Scrutineering
Dit zijn de technische controles die race officials uitvoeren om er zeker van te zijn dat geen van de auto's de sportieve of technische reglementen overtreedt of heeft overtreden.

Gerelateerd

Side hustle

Teambaas Max, ijscoman Charles en designer Lewis: het ondernemersleven van de coureurs

• 17 april 2024 16:30

Grand Prix van China

Zo zag de Formule 1-wereld eruit tijdens de laatste Grand Prix van China in 2019

• 17 april 2024 08:07
• 4